Chỉ cần một lần đi dạo ở trung tâm người ta sẽ hiểu Roma xứng đáng với danh hiệu “Thành phố vĩnh cửu” đến thế nào. Lịch sử của thành phố trong con mắt các học giả thì vô cùng quý báu, với cư dân thì độc đáo, còn với du khách từ khắp nơi trên thế giới thì cực kỳ hấp dẫn. Từ gần 3.000 năm nay thủ đô của Ý đã là một điển hình về tính liên tục, khả năng thích ứng với thay đổi và khả năng tái tạo hiện tại. Kho tàng nghệ thuật phong phú của thành phố chính là một minh chứng. Và giờ đây, thành phố đang ứng cử cho một sự kiện mới: đăng cai Triển lãm Toàn cầu Expo vào năm 2030.
Từ thời cổ đại, Roma đã có những phát minh tiên phong phục vụ các cộng đồng cư dân (thời Hoàng đế Augustus dân số của Roma đã là 1 triệu người). Như hệ thống đường ống dẫn nước đã khiến Roma được mệnh danh “Regina Aquarum” (Nữ hoàng Nước), hoặc mạng lưới các con đường kết nối lãnh thổ và với tất cả các vùng thuộc Đế chế La Mã (“tất cả các con đường đều dẫn đến Roma”). Tầm nhìn mà Roma muốn mang đến Expo chính là khả năng hội nhập di sản của quá khứ và hiện tại, cùng hướng tới tương lai.
Kể từ khi thành lập, Roma – nằm ở trung tâm Địa Trung Hải, nơi giao thoa của ba lục địa – đã thu hút những ý tưởng và tài năng từ ngoài biên giới. Nói đúng hơn thì nếu thiếu đi sự đóng góp của các nền văn hóa khác thì Roma đã không thể có một bộ sưu tập nghệ thuật đặc sắc và kỳ diệu đến thế. Sự pha trộn độc đáo giữa lịch sử, thiên nhiên và con người đã khiến Roma ngày nay trở thành một thủ đô hiện đại, điểm đến của hàng triệu du khách. Và vẫn như hai thiên niên kỷ trước, đó là nơi con người cùng sống trong sự tôn trọng các giá trị tự do và chấp thuận lẫn nhau.
Roma cũng là đô thị có nhiều không gian xanh nhất ở châu Âu. Các công viên thành phố, biệt thự lịch sử, khu bảo tồn thiên nhiên tạo cho thành phố sự cân bằng đặc biệt. Sự hòa nhập có từ ngàn xưa giữa người dân và thiên nhiên này hoàn toàn có thể trở thành một mô hình cho tương lai. Không phải ngẫu nhiên mà Roma là đô thị nông nghiệp lớn nhất ở châu Âu, ngay trong lòng thành phố vẫn luôn có các hoạt động canh tác mạnh mẽ, tiên tiến. Nơi đây cũng là di sản của một quá khứ không hề kìm giữ mà ngược lại, kích thích và là bệ phóng tìm kiếm các giải pháp bền vững cho tương lai chung của chúng ta.
Roma không lựa chọn đưa ra một đề xuất đơn giản với tác động tức thời, bởi thành phố không muốnthu hút sự chú ý chỉ với các tư liệu về bề dày lịch sử. Thay vào đó, thành phố đã chọn một khẩu hiệu tôn vinh hiện tại và tương lai: “Con người và lãnh thổ: tái tạo, hòa nhập và đổi mới đô thị”. Chủ đề này thể hiện thách thức chung đối với tất cả các quốc gia của cộng đồng quốc tế, đề cập đến những khuyến nghị của Liên hợp quốc nêu ra trong Chương trình nghị sự 2030.
Chủ đề này liên quan đến toàn bộ hành tinh và tất cả cư dân chúng ta. Sự khó khăn trên nhiều lĩnh vực trong đó có phát triển và tái tạo lãnh thổ dưới sự đe dọa của biến đổi khí hậu và những tác động tàn phá của chúng; sự đa dạng và hòa nhập của cộng đồng; tính bền vững của các tập hợp đô thị và nền kinh tế vòng tròn; phân quyền và di chuyển ở các cấp địa phương, quốc gia và quốc tế; kết nối số là động lực phát triển kinh tế và xã hội. Expo Roma 2030 dự định giải quyết những vấn đề này, khuyến khích thảo luận, đề ra một con đường chung, xác định các giải pháp chung.
Roma không có ý định đi riêng trên con đường này mà sẽ hợp tác với các quốc gia tham gia EXPO trong suốt những năm trước triển lãm, thông qua việc triển khai các dự án và chương trình tập trung vào các kinh nghiệm và nhu cầu khác nhau của từng quốc gia.
Địa điểm được chọn để tổ chức World Expo 2030 nằm ở khu vực cửa ô Roma, nối liền với một số địa điểm lịch sử của thành phố và tiếp giáp với khuôn viên của một trường đại học của thủ đô, nơi sẽ đóng vai trò liên kết với cộng đồng khoa học rộng lớn của thủ đô nước Ý. Sự kiện – với quy hoạch tổng thể do Kiến trúc sư Carlo Ratti sáng tạo – có tham vọng thiết lập các tiêu chuẩn mới về tính bền vững, không phát thải CO2, tái sử dụng vật liệu, tôn trọng vòng đời của nước, không khí và năng lượng. Đó sẽ không chỉ là địa điểm tự cung tự cấp, mà còn có khả năng tạo ra và chuyển năng lượng sạch cho các vùng lãnh thổ khác.
Roma cũng là trung tâm của hệ thống giao thông độc đáo trên thế giới. Từ sân bay của thành phố, chúng ta có thể đến các thủ đô chính của châu Âu, Balkan, Bắc Phi và Trung Đông trong vòng chưa đầy 2 giờ; cũng như đến được tất cả các điểm của toàn bộ khu vực đồng euro thuộc Địa Trung Hải, từ Ankara, Beirut cho đến Cairo chỉ trong vòng 3 giờ. Một hệ thống kết nối hàng không, đường cao tốc và các tuyến đường sắt tốc độ cao tiên tiến cho phép chúng ta đến các điểm đến quan trọng của Ý một cách dễ dàng và nhanh chóng. Vào năm 2030, thời gian đi lại sẽ giảm thêm gần một nửa nhờ vào các khoản đầu tư cơ sở hạ tầng mới do chính phủ Ý lên kế hoạch.
Roma cũng là thủ đô ngoại giao thế giới. Thành phố có các Đại sứ quán tại Ý của 139 quốc gia khác nhau, ngoài ra còn có Đại sứ quán tại Tòa Thánh và tại San Marino. Đây còn là nơi có trụ sở của các tổ chức Lương thực Liên hợp quốc (FAO-IFAD-PAM) với hơn 130 đại diện cùng những cơ quan khác được công nhận tại Toàn quyền Malta. Tổng cộng có khoảng 430 Đại sứ quán và gần 3.000 nhà ngoại giao có mặt tại Roma, đó là chưa tính đến các viện văn hóa. Roma còn là nơi có sự năng động xã hội phi thường, là điểm hoạt động của nhiều hiệp hội văn hóa cũng như các tổ chức phi chính phủ, từ đoàn kết đến hỗ trợ, từ giáo dục đến thúc đẩy hiểu biết về công nghệ, từ lĩnh vực nông nghiệp thực phẩm đến bảo vệ môi trường.
Cuối cùng phải nhắc đến logo Roma 2030: một cổng vòm cách điệu với màu sắc thay đổi, tạo ra vô tận các cách kết hợp. Nó thể hiện sự vững chắc, thanh lịch của các di tích La Mã cổ đại nhưng cũng khiến ta liên tưởng đến kỹ thuật số. Cổng vòm mở cho những ảnh hưởng mới mẻ và khác biệt. Nó còn gợi mở đến con đường chung, cùng hàng loạt các cơ hội như việc đồng sáng tạo các gian triển lãm quốc gia khác nhau. Dự kiến sẽ có 30 triệu du khách đi qua cổng vòm này vào năm 2030 để chiêm ngưỡng các gian triển lãm của 150 quốc gia.
Roma và Italia đã thể hiện khả năng tiếp nhận và hội nhập mạnh mẽ tới tất cả các quốc gia châu Á. Hàng triệu công dân châu Á đã học tiếng Ý, sống và làm việc tại đất nước của chúng tôi. Họ cũng như gia đình cảm nhận được sự tôn trọng với các quyền và truyền thống đáng tự hào của mình. Italia không thù địch hoặc tranh chấp với bất cứ quốc gia châu Á nào. Italia cũng không mảy may thù hận với đối tác nào vì đã từ nhiều thế kỷ quan hệ mà Ý triển khai đều theo hướng hợp tác kinh tế, phát triển văn hóa, trao đổi ý tưởng và tiến bộ. Và bằng chính tinh thần này với tình hữu nghị tốt đẹp, tăng trưởng chung, trách nhiệm cộng đồng, Thành phố Vĩnh cửu sẵn sàng chào đón các công dân, tổ chức, công ty từ các quốc gia châu Á tới tham quan EXPO 2030.
Triển lãm toàn cầu gần đây nhất được tổ chức tại một quốc gia Ả Rập là Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (Dubai 2020-2021). Tiếp theo sẽ được tổ chức tại quốc gia Châu Á là Nhật Bản (Osaka 2025). Trong trường hợp không có các thành phố ứng cử viên tại Châu Phi và Châu Mỹ Latin, hy vọng kì triển lãm 2030 sẽ được tổ chức tại một thủ đô của Liên minh Châu Âu.
Chúng tôi chờ đón các bạn ở Roma!
Nguồn: Thông cáo báo chí của ĐSQ Italia
Roma – Ứng cử viên Triển lãm World Expo 2030
