Bất chấp những xu hướng ẩm thực theo dòng thời gian, món ăn được người Ý yêu chuộng nhất luôn là pasta.
Mỗi vùng của Ý có những công thức món ăn khác nhau, cả món tinh tế và món đơn giản. Điều này không chỉ minh chứng cho sự gắn bó với truyền thống và tình yêu sâu sắc dành cho vùng đất của người Ý, mà còn phản ánh cách sử dụng thực phẩm đa dạng. Các dân tộc và nền văn hóa khác nhau đã sinh sống tại Ý qua nhiều thế kỷ như Hy Lạp, La Mã, Ả Rập, Longobardi, Bizantino, Tây Ban Nha, Pháp, Áo, Norman… chắc chắn đã để lại dấu ấn trong nghệ thuật ẩm thực Ý.
Vào giờ ăn trưa, hàng triệu người Ý cùng thực hiện một hoạt động: họ ngồi trước đĩa spaghetti, penne, rigatoni, tagliatelle… tỏa mùi thơm phức. Tình yêu với pasta đã kéo dài qua nhiều thế kỷ; thậm chí trước đây, trong những gia đình truyền thống, bà, dì hoặc mẹ là người dậy sớm để chuẩn bị nước, bột mì, chút muối, đôi khi là trứng, để nhào nặn thành món pasta. Thật không may, thói quen này gần như đã biến mất, và chỉ diễn ra trong một vài ngày lễ.
Từ thời xa xưa, các món tương tự pasta đã được ăn, đó là lasagna (laganon) của người Hy Lạp và laganum của người La Mã. Dường như cũng không chính xác khi cho rằng Marco Polo (1254-1324) là người đầu tiên du nhập spaghetti từ Trung Quốc khi ông trở lại Venezia vào năm 1295. Một bằng chứng cho thấy việc dùng pasta ở Ý đã có từ rất lâu: trong di chúc năm 1282, một quý ông người Genova đã để lại thùng macaroni trong tài sản thừa kế. Do đó, ít nhất ở Liguria, macaroni hoặc maccheroni đã được biết đến quanh thời điểm này. Tuy nhiên, có một điều chắc chắn là ở miền nam, đặc biệt là Napoli, sự kết hợp mì với cà chua đã làm nên pasta, nổi bật là spaghetti, thành một món ăn tuyệt hảo.
Ban đầu, giới bình dân ăn bốc bằng tay, chỉ có giới quý tộc mới dùng nĩa ba ngạnh, tuy nhiên, dụng cụ này không cho phép đưa mỳ Ý lên miệng một cách thoải mái. Theo một câu chuyện được lưu truyền, Vua của Napoli Ferdinando II (1810-1859), đã yêu cầu quản gia Gennaro Spadaccini tìm ra giải pháp để ông có thể yên tâm ăn thứ mì “trơn tuột” này. Gennaro nảy ra ý tưởng vừa đơn giản vừa tài tình: chế ra chiếc nĩa có bốn ngạnh, mà ngày nay được sử dụng ở khắp mọi nơi!
